کد مطلب:106482 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:155

خطبه 097-در ستم بنی امیه











[صفحه 859]

از سخنان آن حضرت (ع) است كه در آن از جور و ستم بنی امیه خبر داده است بنا به المنزل: هنگامی كه شخصی موافق ماندن در منزل نباشد. عنا: رنج و تعب به خدا سوگند بنی امیه در ملك و سلطنت به اندازه ای پایدار بمانند كه هیج حرامی از احكام الهی باقی نماند جز آن كه حلالش نمایند و هیچ عهدی و پیمانی نباشد جز آن كه شكسته و نادیده اش بگیرند، ظلم و ستم آنها چنان فراگیر شود كه هیچ خانه گلین و یا خیمه پشمین در روستا و صحرا باقی نماند جز آن كه ظلم بنی امیه بدان وارد شود و بد رفتاری آنها و عمالشان مردم شهر و روستا و چادرنشینها را در به در و آواره كند. (نتیجه این ستمگری و بد رفتاری) مردم را بدو دسته تقسیم كند كه هر دو گروه گریان باشند. اهل دیانت برای دینشان، و اهل دنیا برای دنیاشان گریه كنند. (مردم را چنان در شكنجه و سختی بگیرند كه) یاری كردن از آنها مانند یاری كردن برده از اربابش باشد. (فرمانبرداری افراد، از عمال و كارگزاران بنی امیه از روی ترس و ملاحظه كاری صورت گیرد) بهمین دلیل اگر حاضر باشند، مردم از آنها اطاعت نمایند. و اگر غایب باشند از آنها غیبت و بدگویی كنند. در آن روزگار هر كس اعتقادش بخدا نیكوتر، رنج و گر

فتاریش، بیشتر است پس اگر خدا عافیت و سلامتی داد سپاس گزاری كنید و اگر دچار بلا و محن شدید صابر و شكیبا باشید، زیرا كه پایان كار پرهیزكاران نیك است در این كلام امام (ع) به ستمكاری بنی امیه اشاره و سوگند یاد می كند كه ظلم بنی امیه استمرار می یابد. خبر در جمله امام (ع) كه واژه ظلم بنی امیه بوده حذف شده است چون از محتوای كلام معلوم است كه خبر چه كلمه ای است. برای ظلم و ستم بنی امیه حدودی را به شرح زیر بیان داشته است. 1- حرامی از محرمات الهی را باقی نمی گذارند جز این كه همه را حلال اعلام می كنند. بزرگترین حرام، ظلم و قتل نفس است و بنی امیه در ارتكاب این دو عمل شهرت كامل داشته بنابراین بقیه محرمات الهی بخوبی روشن است. استحلوه در كلام امام (ع) یعنی حرام را به كار می بستند و انجام می دادند درست مانند یك وظیفه مشروع و حلال، در انجام كار حرام گناه و حرجی برای خود قبول نداشتند. 2- قوله علیه السلام: ان لا یدعو عقدا الا حلوه: یعنی هیچ عقد و قرار دادی از عقود اسلامی كه نظام عالم بر مدار همین قوانین شرع و ضوابط آن دور می زند، نبود جز اینكه نادیده انگاشته و در زیر پا گذاشتند. حلوه كنایه از منتفی دانستن قواعد شرعی است كه صر

یحا با آنها مخالفت كرده و در عمل نیز به آنها پایبندی نداشتند. 3- هیج خانه گلین و یا چادر پشمینی نماند جز آن كه ستم بنی امیه بدان وارد شود. این عبارت كنایه از دشمنی عمومی و ستمگری آنها نسبت به تمام مردم شهرنشین و بادیه نشین می باشد. قوله علیه السلام: نبابه سوء رعیهم: یعنی بد رفتای آنها نسبت بمردم موجب شده بود كه خلق از آنها فاصله بگیرند و برای فرار از شرشان ترك دیار كنند. 4- مردم بدو دسته گریان كه برخی بر دین خود و بعضی برای دنیاشان اشك بریزند. 5- یاری دادن هر یك از شما هر یك از حكام بنی امیه را بمانند یاری كردن برده از اربابش باشد. در این عبارت تشبیه كرده است مردم را به برده و بنی امیه را به ارباب جهت شباهت را چنین بیان كرده است، كه هرگاه ارباب حاضر باشد فرمانش را ببرند و هرگاه غایب باشد از او بد گویی كنند. (چون اطاعت از اجبار و زور است نه از جهت آزادت و محبت). 6- بیشترین زجر ظلم را از دست بنی امیه كسانی می كشند كه حسن ظنشان بخدا بیشتر باشد. دلیل این واقعیت این است، هر كس بخدا حسن ظن بیشتری داشته باشد از بنی امیه فاصله بیشتری می گیرد و توكلش بر خدا بیشتر می شود. بدیهی است كه نسبت به چنین كسی بدگمان گشته او را

بیشتر بگزند و تعقیبش كنند. پس از دست آنها رنج بیشتری خواهد برد. سپس می فرمایند: آن كس كه عافیت بیشتری به او روی آورد بر این نعمت عافیت خدا را شاكر باشد. مقصود حضرت از این سخن آن است كه: عافیت داشتن و بدور ماندن از شرور بنی امیه برای بعضی از مردم ممكن می شود. و همچنین فردی كه بعدالت قیام كند و از بلای آنها وارهد. و آن را كه به بلای بنی امیه مبتلی شود، دستور صبر و شكیبایی بر ابتلائات آنها را توصیه می كند. و در زمینه صبر و شكیبایی، حسن عافیت را كه لازمه تقوی و صبر است، بدانها وعده می دهد. زیرا خداوند می فرماید: فاصبر ان العاقبه للمتقین.


صفحه 859.